تعیین توان جنگل کره بس استان چهارمحال وبختیاری در زمینه تولید بذر بادامamygdalus arabica olivier(وامچک) و ارزش اقتصادی آن

معرفی توان جنگل ها در زمینه های تولیدی، به خصوص محصولات فرعی می تواند یکی از روش های حفظ و احیائ منابع جنگلی به ویژه جنگل های در حال تخریب زاگرس باشد. در این جنگل ها برخی از گونه ها نظیر بنه، بادام و محلب دارای توان بسیار مناسبی هستند که می توانند به شیوه های صنعتی بهره برداری و فرآوری گردند یکی از گونه های این جنگل ها بادام وحشی وامچک است که از نظر تولید روغن و تنقلات مورد توجه صنایع و مردم محلی قرار گرفته است. این بررسی که در جنگل های منطقه کره بس واقع در استان چهارمحال و بختیاری صورت پذیرفت، ضمن بررسی کامل رویشگاه از نظر پراکنش گونه مورد مطالعه(a. arabica)، با توجه به نداشتن قطر تنه مشخص در این گونه بادام، مبنای تقسیم بندی درختچه ها از نظر سن، قطر تاج بود، بدین منظور نمونه برداری از پایه های سالم و شاداب با بذر دهی کافی در 8 کلاسه قطر تاج شامل 5/0، 1، 5/1، 2، 5/2 ، 3، 5/3 و 4 متر انجام شد. همچنین برای بررسی اثر جهت جغرافیائی در میزان بذردهی، نمونه برداری از دو جهت اصلی رویشگاه یعنی جهات شمالی و جنوبی بطور مجزا با ثبت موقعیت و وضعیت درختچه ها و از طبقات قطری یاد شده صورت گرفت. در هر کلاسه قطری تعداد 5 اصله درختچه بصورت تصادفی انتخاب و ضمن ثبت مشخصات کمی و کیفی آن شامل دو قطر عمود تاج، ارتفاع، تعداد جست و قطر قطورترین جست در محل بن، تمامی بذر تولیدی جمع آوری و در کیسه های جداگانه برای سایر بررسی ها به آزمایشگاه منتقل شد. اندازه گیری قطر و طول بذر، وزن تر و خشک و همچنین وزن صد دانه بذر از سایر اطلاعات ثبت شده برای دستیابی به میزان تولید و رابطه پارامترهای کمی درختچه با تولید و کیفیت بذر بود. نتایج حاصل نشان داد که وزن تر و خشک کل بذر تولیدی این گونه با افزایش قطر تاج روند افزایشی نشان داد به طوری که کلاسه قطری 2 و 4 متر به ترتیب با 74/66 و 99/402 گرم کمترین و بیشترین وزن تر کل بذر تولیدی را به خود اختصاص دادند. در خصوص وزن خشک نیز کلاسه قطری 2 متر با حدود 55 گرم و کلاسه قطری 4 متر با تقریبا 350 گرم بذر تولیدی، کمینه و بیشنه میزان بذر تولیدی را در اختیار داشتند. شاخص طول بذر با افزایش کلاسه قطری تاج روند کاهشی نشان داد به طوری که کلاسه قطری 2 و 4 متر به ترتیب با 264/1و 198/1 گرم بیشترین و کمترین طول بذر را به خود اختصاص دادند، در خصوص شاخص عرض بذر از کلاسه قطری 2 متر تا کلاسه قطری 4 متر با روندی تقریبا ثابت پیش رفت که اختلاف معنی داری نیز نداشت. مقایسه میانگین شاخص های مورد بررسی در رویشگاه کره بس نشان داد که در بین کلاسه هایقطری مختلف تاج، ارتفاع و قطر قطورترین جست درختچه گونهa.arabicaبا افزایش کلاسه قطری ، روند افزایشی داشت و از نظر آماری دارای اختلاف معنی دار بودند. در مقابل تعداد جست گونه با افزایش قطر تاج کاهش یافت به طوری که کلاسه قطری 5/0 و 4 متر به ترتیب با25 و 17 گرم بیشترین و کمترین تعداد جست را به خود اختصاص دادند. با توجه به قیمت خرید و فروش بذر بادام وامچک که از قرار هر کیلو حداقل 2000 ریال بود. درآمد ناخالص حاصل از بهره برداری از بذر وامچک در منطقه کره بس استان چهارمحال و بختیاری با توجه به میزان تولید 12402گرم (4/12تن) در این رویشگاه حدودا 248054000 ریال برآورد می گردد (حاصلضرب میزان تولید 4/12 *2000 که برابر است با 248054000) که این درآمد حاصل از تولید بذر بادام وحشی وامچک می تواند برای روستاییان حاشیه جنگل بسیار قابل توجه باشد.